Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2011

Άγιος Γερμανός και Βροντερό Πρεσπών Φλώρινας


Του Φώτη Τράσια


Άγιος Γερμανός Πρεσπών

Ο Άγιος Γερμανός είναι ορεινό χωριό του νομού Φλώρινας, στην περιοχή Πρεσπών και αποτελεί το κεφαλοχώρι της περιοχής. Βρίσκεται πάνω σχεδόν στα σύνορα Ελλάδας-ΠΓΔΜ, πάνω από την λίμνη μεγάλη Πρέσπα και σε υψόμετρο 1.040 μέτρων. Απέχει 48 χλμ από τη Φλώρινα και 54 χλμ από την Καστοριά και ανήκει στον δήμο Πρεσπών, το χωριό αριθμούσε 3.500 κατοίκους. Σήμερα όμως κατοικούν περίπου 250 άτομα όλο το χρόνο. 
Ο Άγιος Γερμανός γνώριζε μεγάλη ακμή κατά το παρελθόν. Κατά την Οθωμανική περίοδο, η ονομασία του χωριού ήταν Γέρμαν και το 1926 μετονομάστηκε σε Άγιος Γερμανός. Η ύπαρξη του χωριού πιθανολογείται από τις αρχές του 10ου αιώνα, όποτε ανεγέρθηκε και ο ομώνυμος ναός. 
Ο προϋπάρχον οικισμός ενισχύθηκε κατά τις αρχές της δεκαετίας του ΄50 με Αρβανιτόβλαχους της ομάδας των Κολωνιατών προερχόμενους από την περιοχή του κάμπου των Γιαννιτσών (Κρύα Βρύση). Ένα μεγάλο μέρος των Βλάχων κάτοικων της Κρύας Βρύσης με καταγωγή από την ευρύτερη περιοχή της Θεσπρωτίας την οποία εγκατέλειψαν προς ανεύρεση βοσκοτόπων την δεκαετία του ΄20, μετακινήθηκε στην περιοχή Πρεσπών λόγω της ελονοσίας. Βέβαια μετά το 1954 ο αριθμός τους αυξήθηκε κατά πολύ από την άφιξη συγγενικών οικογενειών Κολωνιατών Βλάχων από τη Θεσπρωτία. Μετά το 1960 πολλές οικογένειες επέστρεψαν στην περιοχή της κεντρικής Μακεδονίας και εγκαταστάθηκαν στο χωριό Καλύβια Πέλλας. 

Οι κύριες ασχολίες τους είναι η γεωργία, η κτηνοτροφία και ο τουρισμός. Στο χωριό λειτουργεί και παραδοσιακό αποστακτήριο για την παρασκευή τσίπουρου. Ολόκληρος ο οικισμός παρουσιάζει μεγάλο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον. Πολλά από τα αξιόλογα σωζόμενα πέτρινα σπίτια χτίστηκαν στον οικισμό μέχρι το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. 
Ο επισκέπτης αξίζει να δει τον εγγεγραμμένο σταυροειδή με τρούλο ναό του Αγ. Γερμανού (11 ου αι.), αφιερωμένο στον ομώνυμο Άγιο και Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως που διασώζει τοιχογραφίες των 11ου, 13ου και 18ου αι., καθώς και τον ομώνυμο νεότερο ενοριακό ναό του 1882. Υπάρχει ακόμη η εκκλησία του Αγ. Αθανασίου (17ος αι.). Στην πλατεία του χωριού κάθε χρόνο στις 23/4 και στις 12/5 οργανώνεται τοπικό πανηγύρι.



Βίντεο, Πηγή: kparlapani (youtube)

Βροντερό Πρεσπών Φλώρινας 

Σε υψόμετρο 1050 μ. στην περιοχή των Πρεσπών είναι χτισμένο το Βλαχοχώρι Βροντερό. Το 1954 ήταν ο πρώτος οικισμός που κατοικήθηκε από Βλάχους Κολωνιάτες πoυ προέρχονταν από την Θεσπρωτία. Απέχει 62 χλμ. από τη Φλώρινα και 70 χλμ. από την Καστοριά και κατοικείται από 130 άτομα το χειμώνα και 200 το καλοκαίρι, με κύρια ασχολία τους την κτηνοτροφία (αιγοπρόβατα). Οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού εγκαταστάθηκαν μετά το 1960 στο χωριό Κολοκυνθού Καστοριάς. 

Σημαντικά μνημεία του οικισμού αποτελούν οι εκκλησίες των Αγ. Νικολάου στην πλατεία του χωριού και οι Ι.Ν Αγ. Παρασκευής (στα ερείπια του Πυξού), Αγ. Γεωργίου (στα ερείπια του Αγκαθωτού) και το ξωκλήσι του Αγ. Γεωργίου (στα σύνορα Αγκαθωτού - Αλβανίας). 
Χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά γνωρίσματα του περασμένου αιώνα φανερώνουν κάποια σπίτια του οικισμού, ενώ μοναδικά είναι τα παραδοσιακά μαντριά του Βροντερού. Ο Βλάχικος Πολιτιστικός Σύλλογος Απανταχού Βροντεριωτών, που έχει έδρα την Καστοριά, διοργανώνει πανηγύρι με κρέατα σούβλας παραγωγής στην πλατεία του χωριού στον εορτασμό της Αγ. Παρασκευής (26/7). 
Σε απόσταση λίγο μεγαλύτερη των τριών χλμ από το συνοριακό χωριό Βροντερό της Φλώρινας, προς τον ερειπωμένο παραλίμνιο οικισμό του Αγκαθωτού και στην αριστερή όχθη της χαράδρας που βρίσκεται παράλληλα με το δρόμο, σε μια κλειστή πτύχωση των βράχων υπάρχει ένα  μεγάλο σπήλαιο, το οποίο στη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου λειτούργησε ως νοσοκομείο για την περίθαλψη τραυματιών του ΔΣΕ.
Στους τρεις σπηλαιοθαλάμους του νοσοκομείου (συνολικής επιφάνειας 450-500 τ.μ. και βάθος περίπου 30 μέτρων) υπήρχαν περίπου 250 κρεβάτια, κατασκευασμένα από σανίδια και κορμούς δέντρων και τοποθετημένα σε τρία επίπεδα.
Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '70, ο χώρος ήταν φυλασσόμενος ως στρατιωτική ζώνη και διατηρούνταν σχεδόν ανέπαφος. Ωστόσο, μετέπειτα, υπέστη καταστροφές, με τη χρησιμοθηρία των υλικών και την καύση τους από λαθρομετανάστες, που έβρισκαν καταφύγιο εκεί. Σήμερα, σώζονται μερικά μόνο αντικείμενα, υπολείμματα της εσωτερικής οργάνωσης του νοσοκομείου.

Ευχαριστούμε τον κ.Φώτη Τράσια για την αποστολή του άρθρου!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η κόσμια κριτική και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των σχολιαστών είναι σεβαστή. Σχόλια τα οποία υπεισέρχονται σε προσωπικά δεδομένα ή με υβριστικό περιεχόμενο να μην γίνονται. Τα σχόλια αποτελούν καθαρά προσωπικές απόψεις των συντακτών τους. Οι διαχειριστές δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση για τυχόν δημοσίευση υβριστικού ή παράνομου περιεχομένου στα σχόλια των αναρτήσεων.Τα σχόλια αυτά θα διαγράφονται με την πρώτη ευκαιρία.